Brian Frederiksen
Wspominając sekcję trąbek Jacobs powiedział: „Kiedy przyszedłem do orkiestry, trąbki to była normalna grupa, ale po przyjściu Adolpha Hersetha stali się jedną z wiodących grup w orkiestrze. Panował tam wspaniały duch. Wszyscy byli po prostu dżentelmenami.
Renold Schilke
Renold Otto Schilke był wszechstronnie utalentowany. Poza tym, że był wspaniałym trębaczem, potrafił instrument naprawić, projektował instrumenty, był właścicielem manufaktury i strzelcem wyborowym.
Urodził się w Green Bay, Wisconsin, 30 czerwca 1910, a na trąbce zaczął grać mając siedem lat. Jako dziewięciolatek uczył się u Del Wrighta [Zespół Marynarki Wojennej USA] i Jay Williamsa. Do Chicago przyjechał mając lat 19 i uczył się tu u pierwszego trębacza CSO, Edwarda B. Llewelyna. Wśród jego pozostałych nauczycieli są: Georges Mager z Boston Symphony, Max Schlossberg z New York Philharmonic i Herbert Clark, grający na kornecie sławny solista z Sousa Band.
Doświadczenie orkiestrowe Schilke’go obejmowało Civic Orchestra (1931- 36), Chicago Symphony (1936- 41, 1942- 51), Grant Park Symphony (1944-55), Tri- City Symphony (1945- 46) i Chicago Lyric Opera (1954- 1962). Był członkiem pierwszego składu Chicago Symphony Brass Quintet.
Nauczał w Northwestern University (1938- 1954), De Paul University (1938- 1958) i w Chicago Musical College (włączonym później do Roosevelt University) (1939- 1965). Latem przez wiele sezonów uczył w Elon College w Północnej Karolinie, gdzie otrzymał doktorat honoris causa w 1976 roku.
Schilke zmarł 5 września 1982 w Sun City, Arizona.
Całe lata Jacobs naprawiał u niego swe instrumenty. W 1970 roku firma Schilke wykonała remont kapitalny tuby York Jacobsa.
„Schilke był znakomitym trębaczem. Był moim przyjacielem i moim współmieszkańcem na wyjazdach. Z czasem stał się bardzo zajęty; jego hobby było wytwarzanie instrumentów i ustników. Z muzyka stał się producentem. Do dziś trąbki Schilke należą do ścisłej czołówki na rynku instrumentów. Rena oczywiście już nie ma, ale trąbki są ciągle produkowane przez jego rodzinę i jest to produkcja wysokiej jakości.”
Adolph Herseth
Dla Adolpha Hersetha Jacobs miał najwyższe uznanie. „Powiedziałem to całe lata temu i mogę to powiedzieć jeszcze raz, że Bud Herseth jest najlepszym instrumentalistą dętym blaszanym z jakim kiedykolwiek pracowałem. Jest cudownym człowiekiem. Jestem dumny, ze go znam i dumny, że mogłem z nim pracować. Jest moim przyjacielem.”
Jacobs sam uważał się za ucznia Hersetha, ponieważ swa koncepcję brzmienia trąbki oparł na jego graniu. Trębaczom stale powtarza: „Graj to tak, jakby zagrał to Bud”
Kiedy Jacobs przyszedł do Orkiestry, trąbki były normalną grupą. Wspomina: „W blasze wraz z pozyskaniem Hersetha zaczęła się niezwykła wprost poprawa, a nasze trąbki oczywiście przodowały.”
„Herseth przyłączył się do nas podczas festiwalu w Ravinia, a pierwszym jego utworem [dyr. Reiner] było Życie bohatera. Reiner był moim dyrygentem przez siedem lat w szkolnej orkiestrze Instytutu Curtisa i przez pięć lat w Pittsburgh Symphony, więc kiedy do nas przyszedł znałem go nieźle. Przyszedł po próbie i spytał mnie: ‘Gdzie znaleźliście ten klejnot?’”
Kiedyś Jacobs śledził pomyłki Hersetha. „Jest perfekcyjny w każdym calu, myli się mniej więcej raz na trzy lata”
Adolph Sylwester Herseth urodził się w Lake Park, Minnesota, 25 lipca 1921. Z trąbką zapoznał go ojciec, inspektor szkolny w Bertha, Minnesota, miejscowości liczącej 510 mieszkańców. Jacobs, który mieszkał w Willow Brook, Kalifornia, (400 mieszkańców), komentował: „Tylko ja pochodzę z miasteczka mniejszego, niż Herseth.”
Herseth dostał trąbkę będąc w drugiej klasie, ale zasadniczo ją ignorował. Wraz z przyjściem nowego dyrygenta szkolnego zespołu dostał od ojca nową ‘szkołę gry na trąbce’ i rozbudziło się w nim zainteresowanie. „Odkryłem, że im więcej ćwiczyłem, tym lepiej grałem, a im lepiej grałem, tym bardziej byłem zadowolony.”
W czwartej klasie spotkał swą przyszła żonę, Avis, która też grała na trąbce. Latem roku 1937 pojechał na pierwszy stanowy obóz orkiestr szkół średnich, organizowany przez University of Minnesota. Tam uczył się pod kierunkiem Jamesa Greco z Minneapolis [obecnie Minnesota] Symphony Orchestra.
Później zapisał się na uczelnię, którą ukończył jego ojciec, Luther College w Decorah, Iowa. Zamiast w muzyce, specjalizował się w matematyce. W czasie II wojny światowej służył w orkiestrze marynarki wojennej we wstępnej szkole lotniczej i chodził do szkoły muzycznej marynarki wojennej. Służbę morską zakończył na Filipinach w zespole służb granicznych południowego Pacyfiku.
Po wojnie chciał być przyjęty do szkoły muzycznej korzystając z praw przysługujących żołnierzom. Napisał podania do czterech szkół: Konserwatorium Nowej Anglii, Instytutu Curtisa, Eastman School of Music i Juillard School of Music.
„Tak naprawdę nie chciałem zostać zawodowym trębaczem. Chciałem być magistrem, by móc nauczać. Chciałem studiować u dobrego trębacza symfonicznego, ponieważ podobał mi się ten rodzaj muzyki i cieszyło mnie słuchanie, jak chłopaki to grają.”
Konserwatorium Nowej Anglii przyjęło go w styczniu 1946. Uczył się u członków Orkiestry Bostońskiej, początkowo był to Marcel Lafosse, drugi trębacz. Na ostatnim roku uczył go pierwszy trębacz z Bostonu, Georges Mager. W 1948 ukończył Konserwatorium. Otrzymał potem telegram od dyrygenta CSO, Artura Rodzińskiego.*
Herseth wiedział, że Rodziński był dyrektorem muzycznym Chicago Symphony, lecz on nie specjalnie rozważał granie w orkiestrze symfonicznej. Przypuszczał, że Rodziński rozgląda się za rezerwowymi muzykami, może za kimś, to mógłby grać dół na końcu sekcji trąbek. „Nie wiedziałem skąd i od kogo dostał moje nazwisko.”
Pojechał do Nowego Jorku i w apartamencie Rodzińskiego odbyło się, trwające półtorej godziny, przesłuchanie. Na koniec Rodziński pogratulował Hersethowi: „Jest pan nowym pierwszym trębaczem Chicago Symphony.” Herseth był zdumiony- „Prawie przefrunąłem przez piętra”. Ale nie zamierzał odrzucać tej oferty.
Później dowiedział się, że tę propozycje otrzymał najpierw I trębacz Orkiestry Bostońskiej. Zrezygnował, ale ponieważ słyszał kiedyś grającego Hersetha, polecił go. Na ironie zakrawa fakt, że Rodziński krótko potem opuścił Chicago i Herseth nigdy pod nim nie grał. „Żartuję często, że wyrzucili go, jak dowiedzieli się, że mnie przyjął”- 24- letniego chłopaka bez ukończonych studiów, na miejsce pierwszego trębacza CSO.
Herseth w czasie swego pobytu w CSO wielokrotnie grał solo z orkiestrą i z zespołami instrumentów dętych Chicago Symphony. Był członkiem pierwszego składu Chicago Symphony Brass Quintet. Jako solista występował też z wieloma regionalnymi i krajowymi zespołami i orkiestrami. Prowadził wiele kursów mistrzowskich na całym świecie. Luther College i New England Conservatory przyznały mu tytuły doktora honoris causa w dziedzinie muzyki.
Inni trębacze
Vincent Cichowicz, urodzony w 1927 roku w Chicago, będąc w szkole średniej i jeszcze przed wstąpieniem do wojska grał w Houston Symphony (1944- 45). Później grał w Grant Park Symphony i studiował w Roosevelt University po kierunkiem Renolda Schilke. Grając pierwsza trąbkę w Civic Orchestra (1949- 50) studiował u Adolpha Hersetha i Arnolda Jacobsa. Dołączył do Chicago Symphony w 1952 roku, jako czwarty trębacz, a siedem lat później przesunął się na drugą trąbkę. Na emeryturę poszedł w styczniu 1975 roku. Był członkiem Chicago Symphony Brass Quintet, nauczał też w Northwestern University- od 1974 na całym etacie.
William Scarlett, również urodzony w Chicago, studiował u Renolda Schilke w Northwestern University. Grał w Civic Orchestra, studiował też u Adolpha Hersetha i Arnolda Jacobsa. Będąc w wojsku grał w Orkiestrze Symfonicznej Siódmej Armii (1957- 58). Później grał w Grant Park Symphony (1956, 1962- 64) i przez pięć lat był pierwszym trębaczem Chicago Lyric Opera. W roku 1964 został członkiem CSO, mianowany asystentem pierwszego trębacza w 1966. Grał też w Chicago Symphony Brass Quintet.
Scarlett pracował w wytwórni Schilkego, szczególnie interesując się dawnymi instrumentami dętymi blaszanymi. Ma imponującą kolekcje prywatną i jest konsultantem wielu muzeów.
Wielu znakomitych muzyków należało do sekcji trąbek CSO w latach 1944- 88. Są wśród nich: William Babcock, Sydney Baker, Charles Geyer, Robert Grocock, Frank Holz, Gerald Huffman, Frank Kaderabek, Timothy Ken, Ed Masacek, Rudolph Nashan, Philip Smith i George Vosburg.
Artur Rodziński
Następcą Defauw był Artur Rodziński, który był z orkiestra tylko przez jeden sezon, 1947- 48. Rodziński urodził się 1.1.1892 w Splicie, w Jugosławii. Z początkiem sezonu 1926 został asystentem Stokowskiego w Orkiestrze Filadelfijskiej, zostając tam przez trzy lata. Równocześnie był szefem wydziału orkiestrowego i operowego w Instytucie Curtisa. Później dyrygował w Los Angeles Philharmonic (1929- 33), Cleveland Orchestra (1933- 43) i New York Philharmonic (1943- 46).
Z Chicago Symphony zadebiutował na festiwalu w Ravinia w roku 1938. Wprowadził przedstawianie oper w formie koncertowej, rzecz naówczas kontrowersyjną. Podczas sezonu jego dyrektorowania w orkiestrze, w Chicago Symphony trwał konflikt między Rodzińskim, zarządem orkiestry i krytykami muzycznymi. Jak napisał Philip Farkas: „Wiadomość, że z końcem sezonu ma nas opuścić spowodowała spory wśród publiczności. Z balkonu ktoś krzyknął
-‘Nie zwalniać Rodzińskiego, zwolnić zarząd!’, a ktoś inny odpowiedział
-‘Zamknij się i siadaj!’
Potem wybuchły gwizdy.
Ostatecznie dostaliśmy policyjną ochronę i przez kilka ostatnich tygodni sezonu na każdym korytarzu stał policjant. Policjanci byli też między sektorami widowni i na zewnątrz sali, by zapobiec ewentualnym rozruchom. Było to nieźle ekscytujące i kiedy Rodziński wychodził po swym ostatnim koncercie oczywiście cała publiczność wstała wiwatując i wrzeszcząc tak, że wychodził kłaniać się kilka razy. Wychodząc w końcu do ostatniego ukłonu zabrał swego małego synka ze sobą i ukłonił się, trzymając go w ramionach. Było to rozczulające. Wszystko razem było po prostu zdumiewające- coś, co dziś zdarza się wyłącznie na wielkich koncertach rockowych.”
Jacobs tak mówił: „Rodziński był wspaniałym muzykiem i daliśmy z nim kilka znakomitych koncertów. Był niebyt zrównoważony, ale nikogo wśród publiczności to nie obchodziło. Ewidentnie miał problemy z zarządem orkiestry i radą nadzorczą, stwarzał też problemy wewnątrz orkiestry. Gdyby został w Chicago, w drugim roku pracy miałby zupełnie inną orkiestrę. Zostając, zamierzał wymienić wielu muzyków. Myślę, że nie bardzo za nim tęsknili, gdy odszedł.” *
Rodzński, przychodząc prosto z Nowego Jorku, gdzie dyrygował poprzedni sezon, chciał uzyskać mniej dźwięku niskiej blachy CSO. Zachęcał puzonistów, by używali mniejszych instrumentów, chciał by to samo zrobił Jacobs. Było to krótko po II wojnie światowej i produkcja instrumentów, szczególnie tub, nie wróciła jeszcze do normalnego poziomu. W konsekwencji Jacobsowi nie udało się znaleźć odpowiedniego instrumentu. W końcu Rodziński mu powiedział: „Podoba mi się dźwięk tego instrumentu, którego używasz” (był to York) i na tym sprawa się skończyła.
Chociaż Rodziński był tylko przez jeden sezon w CSO, wywarł niezwykle istotny wpływ na przyszłość brzmienia jej sekcji blaszanej. Wszystko to przez zaangażowanie młodego, niedoświadczonego trębacza Adolpha Hersetha.
Po odejściu z CSO Rodziński początkowo dyrygował w Europie. W roku 1958, nim problemy z sercem zmusiły go do zaprzestania, dyrygował kilka przedstawień w Chicago Lyric Opera. Zmarł 27 listopada 1958.
CSO zwróciła się do Wilhelma Furtwanglera, by zastąpił Rodzińskiego w sezonie 1949- 50. Jednakże ten, jeszcze przed zadyrygowaniem jednego koncertu zrezygnował z powodu oskarżeń o działalność artystyczną w hitlerowskich Niemczech w czasie wojny. W sezonie 1949- 50 CSO nie miała stałego dyrygenta i w zamian występowali dyrygenci gościnni.
* Polski dyrygent, szef amerykańskich Wielkich Orkiestr.
Więcej na temat: Brian Frederiksen, Chicago Symphony Orchestra, TrąbkaTłumaczenie: Łukasz Michalski na podstawie „Song & Wind” A. Jacobsa
Polub nas na Facebooku
- Historia Ogólnopolskiego Festiwalu Trębaczy
- Rodzaje Trąbek
- Dlaczego trąbka jest symbolem poczty?
- Trąbkowanie Jaya Friedmana
- BRASS WORKSHOP: Odcinek 5 – Non press
- Zadęcie na instrumentach dętych blaszanych – video (EN)
- ITA – Międzynarodowe Stowarzyszenie Puzonistów
- ITA Orchestra Recognition Award Winners
